Aland monzo-graniet
Rapakivi's vormen een gevarieerde familie van meest granietachtige gesteenten. Er schuilen typen onder die je pas na een tijdje als rapakivigraniet herkent. Zo ook Aland monzo-graniet. Op het oog herinnert dit type rapakivigraniet in niets aan de bekende Aland-rapakivi of Aland-graniet.
Aland monzo-graniet wordt wel als 'randfacies van rapakivigraniet' aangeduid. Wat iemand zich daarbij moet voorstellen? Het zijn kleinkorrelige, homogene en vooral somber uitziende roodachtige granieten. Aan de buitenzijde zijn het doorgaans weinig zeggende gesteenten. Soms is het uiterlijk iets sprekender door talrijke kleine witte plagioklaaskristallen in een onduidelijke grondmassa van roodachtige kaliveldspaat, zeer fijn verdeelde kwarts en veel donkere mineralen.
Op het breukvlak toont Aland monzo-graniet zich levendiger. De kleur is meestal roodachtig, maar zeer donkere, bijna roodachtig zwarte, typen komen ook voor. De rijkdom aan plagioklaas en donkere mineralen is te danken aan opname en assimilatie van basaltisch gesteente. De rijkdom aan plagioklaas maakt ook dat van monzo-graniet gesproken wordt. Kwarts is alleen met de loep zichtbaar. Het is grafisch met kaliveldspaat vergroeid.
Aland monzo-graniet - Zwerfsteen van Borger (Dr.)
In het verweerde weinig sprekende verweringsoppervlak vallen de geelachtige hoekige plagiolazen nog het meest op. Kwarts ontbreekt ogenschijnlijk; het is fijn-grafisch in de grondmassa vergroeid met kaliveldspaat.
Aland monzo-graniet - Zwerfsteen van Slochteren (Gr.)
Door de talrijke (geel)witte hoekige plagioklazen in een rode grondmassa zijn zwerfstenen niet moeilijk herkenbaar.
Aland monzo-graniet - Zwerfsteen van Groningen
Dit is een donker, hoornblende-rijke variëteit.
Aland monzo-graniet - Zwerfsteen van Gieten (Dr.)
De rijkdom aan plagioklaas en hoornblende is te danken aan opname van bestandelen van een plagioklaas-porfierische diabaas. Het rapakivi-magma was door zijn hoge temperatuur in staat om het basische diabaas-gesteente op te smelten.
Aland monzo-graniet - Zwerfsteen van Gieten (Dr.)
Een zeer donkere variëteit.
Aland monzo-graniet - Zwerfsteen van Gieten (Dr.)
Op het breukvlak is goed te zien dat het percentage donkere mineralen (hoornblende/chloriet en biotiet) in verhouding erg groot is.
Aland monzo-graniet - Zwerfsteen van Emmerschans (Dr.)
Dit is het normale plagioklaasrijke, rode type rapakivi-graniet.
Aland monzo-graniet - Zwerfsteen van Emmerschans (Dr.)
De samenstellende mineralen zijn met lijnen aangegeven. Kwarts is macroscopisch nagenoeg niet zichtbaar. Eerstelingen van dit mineraal ontbreken. Kaliveldspaat-eerstelingen zijn grijsrood van kleur en worden maximaal 1cm groot.
Aland monzo-graniet - Zwerfsteen van Damsdorf (Dld.)
Gepolijst vlak van het normale, roodkleurige type.
Aland monzo-graniet - Zwerfsteen van Damsdorf (Dld.)
In de grondmassa is kwarts rijkelijk aanwezig. Het vormt fijn-grafisch met kaliveldspaat vergroeide complexen.
Aland monzo-graniet - Zwerfsteen van Groningen
Aland monzo-graniet - Zwerfsteen van Emmerschans (Dr.)
Plagioklaas-eerstelingen vormen hoekige, vuil geelgroene kristallen.
Aland monzo-graniet - Zwerfsteen van Groningen
Breukvlak van een donker type, rijk aan donkere mineralen.
Aland monzo-graniet - Zwerfsteen van Emmerschans (Dr.)
Iets bleker gekleurd type, dat tevens iets grover van korrel is.
Aland monzo-graniet - Zwerfsteen van Groningen
Breukvlak met een groot ovaal plagioklaaskristal. Deze 'eersteling' van plagioklaas is in feite een gecorrodeerd kristal, afkomstig uit een basisch basalt/diabaas-achtig gesteente.